Rapport 27: Speekseltesten in scholen: Impact op mentale gezondheid, motivatie en gedrag

Gepubliceerd op 1 april 2021

Het openhouden van scholen is een van dé prioriteiten van het coronabeleid. Deze doelstelling staat recent onder druk omdat het virus sterk circuleert in scholen. Er worden dus creatieve scenario’s gezocht om het virus onder controle te houden zodat scholen toch kunnen openblijven. Sinds enige tijd loopt in enkele scholen een proefproject met speekseltesten: het ochtendspeeksel van leerkrachten en omkaderend personeel werd gedurende 3 weken geanalyseerd op het coronavirus met een PCR-test. In een vergezellend luik werd onderzocht of deelname aan dit project de mentale gezondheid van schoolpersoneel beïnvloedt, en of deelname een mogelijke bedreiging vormt voor het duurzaam volgen van de maatregelen. In dit rapport vatten we de resultaten van dit laatste luik samen.

Uit de vergelijking met een controlegroep blijkt dat het gebruik van speekseltesten een buffer vormt tegen een toenemende bezorgdheid om besmetting en tegen een afname in vitaliteit. Het schoolpersoneel dat de speekseltesten ziet als een toegang naar meer vrijheid vertoont een minder trouwe opvolging van de maatregelen op langere termijn. Het personeel dat de speekseltesten ziet als een middel om een collectief doel te realiseren – het waarborgen van het leerproces en welbevinden van leerlingen en het vermijden van uitbraken – volgt de maatregelen blijvend beter op. De voorstelling dat speekseltesten meer vrijheid mogelijk maakt, creëert een verwachtingspatroon gericht op eigenbelang met mogelijks negatieve neveneffecten voor ons preventieve gedrag. We formuleren een reeks aanbevelingen voor een optimale psychologische omkadering van een bredere uitrol van dit project in het onderwijsveld.